Θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, που έγραψε ιστορία, όταν
ανέβηκε μεσούσης της δικτατορίας από τον θίασο Καρέζη – Καζάκου. Τη
μουσική και τα τραγούδια της παράστασης έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος.
Το έργο διατρέχει, με σατυρικό, αλλά και δραματικό τρόπο, τη νεότερη
ελληνική ιστορία από την Τουρκοκρατία και τα χρόνια του Όθωνα έως τη
Μικρασιατική Καταστροφή και τη γερμανική Κατοχή.
Την παράσταση ανέλαβε να σκηνοθετήσει ο Κώστας Καζάκος με βοηθό τον Άρη
Δαβαράκη, τα σκηνικά και τα κοστούμια έφτιαξε ο Φαίδων Πατρικαλάκης. Τα
τραγούδια της παράστασης έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος και τα ερμήνευε επί
σκηνής ο Νίκος Ξυλούρης. Η κίνηση και η θεατρική απόδοση της σκηνής του
Καραγκιόζη διδάχτηκε από τον Ευγένιο Σπαθάρη, ο οποίος διακόσμησε το
χώρο της εισόδου. Τους βασικούς ρόλους ερμήνευσαν ο Κώστας Καζάκος, η
Τζένη Καρέζη, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Νίκος Κούρος, ο Τίμος
Περλέγκας και ο Χρήστος Καλαβρούζος.
Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 22 Ιουνίου 1973 στο θέατρο «Αθήναιον» της οδού Πατησίων.
Οι παραστάσεις του διακόπηκαν βίαια από τη Χούντα, τον Οκτώβριο, λίγο
πριν από το Πολυτεχνείο. Η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος
συνελήφθησαν και κρατήθηκαν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, ενώ συνελήφθησαν εκ νέου κατά
την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Οι παραστάσεις του έργου συνεχίστηκαν
μετά την αποφυλάκισή τους με μεγαλύτερη επιτυχία από τις 22 Δεκεμβρίου
1973. Αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση, στις 3 Αυγούστου 1974, το έργο
ξανανέβηκε με την προσθήκη των λογοκριμένων σκηνών κι ενός τραγουδιού
(«Το Πρόσκύνημα») στο φινάλε της παράστασης για τους νεκρούς του
Πολυτεχνείου.
