«Είναι ο κ. Μάνος Χατζιδάκις στην αίθουσα
για να παραλάβει το Όσκαρ;»
Steve Allen and Jayne Meadows presenting
Manos Hadjidakis the Oscar® for
Best Original Song
for "Never On Sunday" at the 33rd Annual Academy
Awards® in 1961.
Accepted by Raoul J. Levy and hosted by Bob Hope.
«Είναι στην αίθουσα ο κ. Μάνος Χατζιδάκις;» ρωτάει η ηθοποιός Jayne
Meadows κατά τη διάρκεια της απονομής του Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου
Τραγουδιού για «Τα Παιδιά του Πειραιά» από την ταινία «Ποτέ την Κυριακή» (1960) του Ζυλ Ντασσέν με πρωταγωνίστρια την Μελίνα Μερκούρη.
Ωστόσο, ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης δεν είχε ταξιδέψει στην Αμερική για να παραλάβει το χρυσό αγαλματίδιο, εκφράζοντας την αντίθεσή του με τον θεσμό.
Η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου του έστειλε ταχυδρομικώς το χρυσό αγαλματίδιο, το οποίο όμως χάθηκε καθ’οδόν προς την Ελλάδα -πιθανολογούνταν ότι εκλάπη κάπου στην Γιουγκοσλαβία-.
Γι αυτό όταν ο Μάνος δέχτηκε να τον απαθανατίσουν οι δημοσιογράφοι με το βραβείο του, δανείστηκε εκείνο της Κατίνας Παξινού.
Η μεγάλη ηθοποιός του παραχώρησε για τις ανάγκες της φωτογράφησης το
Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου, που είχε κερδίσει για την ερμηνεία της στην
ταινία «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» (1943).
Η Ακαδημία έφτιαξε ένα αντίγραφο στο οποίο χάραξαν το όνομα του
συνθέτη και του το ξαναέστειλε. Αλλά το δεύτερο χρυσό αγαλματίδιο βρήκε η
οικιακή βοηθός του στον κάλαθο των αχρήστων, όπου το είχε πετάξει ο ίδιος μια μέρα που είχε νεύρα.
Η καθαρίστρια διαπίστωσε ότι ο σκουπιδοντενεκές ήταν ιδιαίτερα βαρύς,
είδε μέσα το Όσκαρ και το έδωσε στην αδελφή του Χατζιδάκι. Έτσι
ξαναγύρισε σε εκείνον, ο οποίος τελικά το τοποθέτησε στο πάτωμα, στην
πόρτα του γραφείου του. «Τώρα μπορώ να το κρατήσω, γιατί συμβολικά και
πρακτικά μου κρατάει την πόρτα ανοιχτή», είχε πει. Σήμερα βρίσκεται στα χέρια του γιου του, Γιώργου Χατζιδάκι, σε μία προθήκη του σπιτιού.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο σπουδαίος δημιουργός είχε
γράψει το κομμάτι ύστερα από την πίεση που του άσκησαν οι συντελεστές
του φιλμ. Ο ίδιος αρχικά θεωρούσε υποτιμητικό για το έργο του πως έγινε
διεθνώς γνωστός για ένα απλοϊκό τραγούδι.
Το επίσημο κράτος με γιόρτασε για το Όσκαρ που πήρα ερήμην μου και έξω από τα δικά μου σχέδια. Πάλεψα χρόνια για ν' αφαιρέσω αυτό τον «τίτλο τιμής» από την πλάτη μου, μα, αν δεν το κατάφερα αυτό, ο αγώνας με βοήθησε να ξαναγίνω νέος ή, να ξαναγίνομαι νέος κάθε φορά που ο χρόνος μου πετούσε μια επίσημη υπενθύμιση της παρουσίας του.
Έπειτα από καιρό και από την παγκόσμια επιτυχία ενός από τα πιο πολυδιασκευασμένα τραγούδια
διεθνώς -έχει τραγουδηθεί από πολλούς καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο και
έχει γνωρίσει διασκευές και εκτελέσεις από την Αμερική μέχρι την
Ιαπωνία- είχε συμφιλιωθεί με την ιδέα και είχε δηλώσει συγκινημένος για
τη ξεχωριστή τιμή που του έγινε ευχαριστώντας τον τόπο του, που τον
ενέπνευσε αυτό και όλα τα τραγούδια του.
Η Μελίνα συνήθιζε να λέει ότι «αυτό το τραγούδι
είναι ορφανό από μπαμπά, αλλά έχει μάνα». Μάλιστα, κάποια στιγμή ο Μάνος
της είχε απαντήσει περιπαικτικά «Χαίρομαι! Και σε συγχαίρω για την
υιοθεσία».
Φυσικά δεν χρειάζονται ούτε βίντεο, ούτε «γενέθλια» για να τον
θυμόμαστε. Ο ίδιος άλλωστε απεχθανόταν τις επετείους και την
αναμνησιολογία. Και για να θυμηθούμε τα λόγια του: «Τους ανθρώπους που
έχουν φύγει, αλλά παραμένουν ζωντανοί, τους έχουμε καθημερινά τοποθετημένους μέσα μας και τους κουβαλάμε σ’ ολόκληρη τη ζωή μας».
